Coalitie van de (on)willenden

NICK TITAN OVER DE TIJDRACE TEGEN OORLOG

(ENGLISH VERSION ON: COALITION OF THE (UN)WILLING)

Dag beste memberoos van deze communicatieve community! Vandaag zoomen we in op het dilemma van VOKA voorzitster Trudy.  Die vraagt zich af wat beter is: een knieval voor een dolleman die zich Jahweh op aarde waant (met instemming van het staatshoofd van Jehova’s thuisland zelf), dan wel een open handelsoorlog.

‘Beste Nick,’ zo opent Trudy. ‘Trump schermt met heffingen die onze Vlaamse ondernemers ernstig kunnen schaden. En die zijn nog aan het bekomen van de nieuwe meerwaardebelasting die hun aandelenbonussen ondermijnt. Als piepkleine garnalen – ‘peanuts’ zou Trump ons noemen – stellen wij sowieso niks voor binnen de geopolitieke top (tenzij misschien als borrelhapje op het aansluitende buffet). Maar moeten wij ons daarom laten pellen? Of hebben wij nog speelruimte? Wat beveelt u ons aan?’

Welkom bij Nick Titan’s CCA, het Communication Consulting Agency waar je terecht kan voor advies met een scheut humor. Mijn naam is Nick Titan. Ik ben vandaag je gastheer.

Nieuw op dit kanaal? Zorg dat je mijn tips niet mist en abonneer je op mijn blog! Misschien win je dit keer een fles Jack Daniel’s uit Tenessee (of minstens toch een kortingsbon ter waarde van de invoerheffing).

Maar nu terug naar de case. Je vraagt om mijn advies, Trudy? Dat kan! Maar laat me de zaak eerst even duiden.

In liefde en in oorlog, is zowat alles toegestaan. En omdat handel oorlog is, geldt dat in dit geval ook. ‘Zaken’ en ‘oorlog’ gaan goed samen. Maar dat doen ‘vrede’ en ‘geld’ ook. Zit iedereen er warmpjes bij? Dan maakt vrede een waterkansje. Kampt iemand met een deficit? Hoog tijd voor oorlog, dan! Putins invasie van de Krim (en kort daarna van Oekraïne) was echt niet ingegeven door wat communistische idealen, of de denkbeeldige onderdrukking van een handvol uitgeweken Russen door een regime van neonazi’s (daar horen we na drie jaar oorlog zo goed als niets meer van). Roebels, daar draaide alles om. En meer bepaald om de rijkdommen diep in de Oekraïense bodem en de felbegeerde maritieme toegang tot de Zwarte Zee en zo – via de Bosporus – de gehele Middellandse Zee.

Wat zeg je daar, Trudy? Dat Rusland niet ter zake doet? Maar dat doet het juist wel!

Wat Putin deed in Oekraïne – met drones, raketten en met soldaten – doet Trump nu met zijn heffingen. Hij start een open oorlog. Niet enkel tegen zijn vijanden – dat zou nog logisch klinken en daardoor niks voor Trump. De president plakt integendeel veel liever al zijn trouwste partners van het eerste uur zonder pardon tegen de muur. Wat denken al die schooiers wel? Dat zij ook wat te zeggen hebben? Trump zal ze eens een lesje leren! Vrijhandel met Europa? Canada? Mexico? Japan? Dat hoort voortaan tot het verleden. Pas op, Big Tuna zwaait de plak. En vriendjes maakt die niet (al blijft Trumps deur wagenwijd openstaan voor miljardairs die hem wat willen sponsoren).  

De president speelt solo slim. Daar is niemand mee opgezet, behalve dan Trumps achterban van Fox-verslaafde nieuws-analfabeten. Hoera, de Gouden Eeuw begint! Kijk onze president eens knallen! Door met zijn spierballen te rollen, maakt hij ons Great Again. De Amerikaanse Droom herleeft. Althans toch in de Nieuwe Wereld. Voor alle niet-Amerikanen is het een nachtmerrie. De vrije wereld is ontwaakt in een globale handelsoorlog. Trudy staat niet alleen. VOKA weet niet meer wat gedaan. Bedrijfsleiders schreeuwen moord en brand. De consument is ongerust. De beurzen kleuren net zo rood als de vlag van Putins Bolsjevieten.

Niets is gevaarlijker dan macht. Het maakt de zienden blind. Maar Trump is niet zo gek op brillen. De president knalt liever zonder bril tegen de muur. Wat hij maar niet lijkt te aanvaarden, is dit vervelend feit: protectionisme werkt als nicotine. Het vernietigt meer dan je lief is en zorgt voor een versnelde dood. Als de geschiedenis één ding leert, is het dat welvaart maar gedijt waar mensen samenwerken. Vraag dat maar aan die arme Britten. Na jaren toeteren ‘dat Brexit toch zo’n great idee was’, zijn ze de brokken die dat heeft veroorzaakt nog steeds aan het lijmen. Gelukkig weet good old Trump beter! Hoewel de doorsnee Donald-Duckling binnenkort fors meer zal betalen voor gas, olie, elektra, voeding, kledij, toestellen, wagens, materiaal en huizen,  is er volgens de president geen vuiltje aan de lucht. ‘Er zit een dipje aan te komen. Maar dat zal snel weer overwaaien. Daarna wordt het fantastisch.’ Hear, hear! De guru spreekt.

Dat Trump geen tijdsas kleeft onder zijn – in meer dan één opzicht – fantastisch narratief, is een bewuste keuze. Want tijd is geld en omgekeerd kan je met geld ook tijd kopen. Alleen wie wat reserves heeft, kan het – zodra het erom spant – best nog wel even uitzingen. Wie krap zit, heeft die luxe niet. Dat het gros van Trumps kiespubliek geen maanden op de poef kan leven, zal Donald dearest worst wezen (als hij het zich al kan voorstellen, wat redelijk onwaarschijnlijk lijkt gezien zijn afkeer voor de term empathie – de achilleshees van de EU, volgens zijn bell boy Musk). ‘Is het brood op, laat ze dan cake eten,’ zou ene Marie-Antoinette zo’n kwart millennium geleden ooit hebben uitgekraamd. Daarna rolde haar kop. (Geen zorgen Trump! Zij was een vrouw én bovendien Frans, dus kan je haar uitspraak gerust hernemen. In de US geen guillotines, en lynchen is alleen voor zwarten. Je bent wel veilig, dus.)

De tijd waar Donald nu op rekent – iets wat je eindeloos uit kan rekken zonder dat het ooit breekt  – zou dit keer helaas best wel eens in zijn nadeel kunnen spelen. Want als je kiest voor solo slim, moedig je meteen de andere spelers aan om samen aan één zeel te trekken. Stel je dat toch eens voor, Trudy! Een nieuwe trans-Atlantische handelszone tussen de Laatste Vrije Landen! Met de EU, Canada, Australië, Japan en Zuid-Korea als sterke groeimotoren (en Vlaanderen als het schroefdopje op de reservetank).

Als het op het vlak van handel botert, leidt zoiets mogelijks zelfs tot méér. Een militair verbond, bijvoorbeeld. Wat heb je aan een Grote Broer die zegt dat hij zal tussenkomen wanneer je wordt belaagd, maar die zijn handen van je aftrekt zodra iemand één vinger naar je uitsteekt (of – erger nog – die bibbergeld vraagt in ruil voor een belofte die hij wellicht nooit na zal komen)? Een trouweloze vriend is erger dan een aartsvijand.

En zie, de druk van Trump en Putin duwt steeds meer neuzen langzaamaan in dezelfde richting. Eenheidsdefensie voor Europa? Frankrijk lag destijds stug dwars – en kernwapens voor Duitsland gold als een rode lijn voor NAVO. Maar nu is alles plots bespreekbaar.  Al mag het best wat sneller gaan. De tijd staat niet aan onze kant. Aan weerszijden van onze grenzen zijn potentaten aan de macht. En die beslissen razendsnel – zonder daarover af te stemmen. Wat dat betreft werken dictaturen efficiënter dan gelijk welke democratie. Net dat maakt hen zo dodelijk in disruptieve tijden. Met name voor kleine garnalen, pinda’s en steureitjes.

Al gaat het niet zozeer over de roestige mechanica van democratische mallemolen, maar wel over koudwatervrees. Want snelheid vraagt om compromissen, en slagkracht om vertrouwen. Zelfs onder deze oorlogsdreiging lijkt niemand daar echt toe bereid. ‘En wat met onze autonomie?’ pruilen alle regeringshoofden binnen Europa en daarbuiten. Zolang de Unie redeneert als legpuzzel van snipperstaatjes in plaats van als één blok, zitten Trump, Putin en Jinping gebeiteld. Want daadkracht vereist een mandaat. Daarvoor moeten de lidstaten ook écht wat willen opgeven. De vraag is hoe lang het nog duurt voordat zij dat gesnopen hebben. Ook hier weer speelt de factor tijd (en – helaas – andermaal in ons nadeel). Zal de EU tot inzicht komen vooraleer Moldavië wordt overrompeld, de Baltische zone ingelijfd, Polen een deel van Rusland is en Groenland van de VS? Of moeten daarvoor eerst de laatste kabels in de Noord- en in de Oostzee doorgesneden zijn door ankers van verdachte olietankers en we – in plaats van die Jack Daniel’s Bourbon – alleen nog wodka drinken?  Na zdorovye! Proost, Trudy!

Een eigen Europees eenheidsleger waar elk land strijdt met eigen wapens werkt niet in de praktijk. Voor elke tank andere onderdelen? Een mozaïek van vliegtuigvloten waarbij piloot X niet weet hoe hij het toestel van zijn collega moet besturen? Munitie die alleen maar past in wapens van één bepaald type, land of gemeenschap (hoe zit dat met defensie Trudy, staan jullie op één lijn met de Walen, of is het elk voor zich?) In crisis draait het om responstijd. Het komt zelfs op seconden aan. Hoe meer je bent gestandaardiseerd, hoe sterker je dan staat. Maar zoiets vergt hervormingen. Daartoe ontbreekt de wil. De tijd van twijfel is voorbij. Europa moet nu schakelen. Putin heeft het ons voorgedaan. Trump heeft zijn leermeester ingegaan en heeft de snelheid opgedreven. Hoe lang blijft Ursula nog dralen voor al die zweverige plannen tot tastbare resultaten leiden? Get moving… or move over, baby! Of wil je liever herinnerd worden voor je strategische blunderlijst, zoals je voorloper Angela?

En daarmee kom ik terug bij jou, mijn allerbeste Trudy. VOKA lijkt misschien onbeduidend binnen het grotere geheel, een garnaaltje in een walviskudde. Toch kan het actie ondernemen. Door Ursula te laten zien dat het ook anders kan én beter. Door samen met je partners – binnen Europa en daarbuiten – een coalitie uit de grond te stampen, a coalition of the willing – in tegenstelling tot Ursula’s eerder unwilling European leaders. Met aandacht voor standaardisatie. Waar ondernemers samenwerken om oplossingen te bedenken die onze industrie en veiligheid op het niveau krikken van China of de VS. Kijk toch de kat niet uit de boom (of Russische beren uit het bos) maar doe wat ondernemers doen en schiet zelf eens in actie!  Het is aan het bedrijfsleven om de politici te inspireren met een sterk alternatief. Want dat zal Ursula niet bedenken. Jullie zijn toch zo creatief? Bewijs het en verras ons dan. Dat is wat wij – en Ursula – van jou mogen verwachten. De echte grass-root revoluties ontstaan steevast van onderuit. En dat soort revoluties biedt allicht nog het beste weerwerk in deze woelige  oorlogstijden. Toi, toi, Trudy. Wij duimen.

Schep dus wat moed, mijn beste memberoos. Komt jou het water aan de lippen? Gewoon wat harder trappelen. Dan zal je niet verdrinken. Maar bovenal: keep floating, folks, sea you soon.

Yours truly,

 Nick Titan

Wil je als eerste op de hoogte blijven van Nicks satirische blog? Schrijf je dan hieronder in voor de newsletter.